Οι κιρσοί αποτελούν διατεταμένες και ευδιάκριτες φλέβες με οφιοειδή πορεία κοντά στην επιφάνεια του δέρματος των κάτω άκρων.
Μπορούν να ξεκινούν από τον μηρό, συνήθως όμως είναι πιο έντονοι στην περιοχή του γόνατος, της κνήμης και στον αστράγαλο.
Αποτελούν προχωρημένη μορφή φλεβικής ανεπάρκειας που απασχολεί έως το 30% του πληθυσμού.
Η φυσιολογική λειτουργία των φλεβών είναι να επιστρέφουν το αίμα πίσω προς την καρδιά, αντίθετα από την κατεύθυνση της βαρύτητας.
Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός οι φλέβες των κάτω άκρων διαθέτουν βαλβίδες, οι οποίες επιτρέπουν την κίνηση του αίματος προς μία μόνο κατεύθυνση (προς τα επάνω).
Όταν οι βαλβίδες δεν λειτουργούν σωστά, μια ποσότητα του αίματος δεν επιστρέφει σωστά προς την καρδία, λιμνάζει στα κάτω άκρα, και έτσι αυξάνεται η φλεβική πίεση.
Κατά συνέπεια οι επιφανειακές φλέβες μεγαλώνουν μόνιμα σε μέγεθος και αποκτούν σταδιακά τη χαρακτηριστική εμφάνιση των κιρσών (όπως περίπου συμβαίνει όταν φουσκώνουμε ένα μπαλόνι).
Οι κύριες φλέβες των κάτω άκρων που πάσχουν είναι οι σαφηνείς φλέβες (δύο σε κάθε πόδι - η μείζονα και η ελάσσονα σαφηνείς φλέβες).
Βρίσκονται κάτω από το δέρμα, δεν είναι ορατές, και είναι αυτές που τροφοδοτούν τους (ορατούς) κιρσούς.
Μάλιστα, όσο παραμένει η ανεπάρκεια των βαλβίδων χωρίς αντιμετώπιση η ποσότητα και το μέγεθος των κιρσών αυξάνονται συνεχώς, ενώ αντίστοιχα αυξάνεται και η πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών, λιγότερο ή περισσότερο σημαντικών.
Σαφής αιτιολογία για τη δημιουργία κιρσών δεν υπάρχει.
Είναι όμως πιο συχνή η πάθηση στα άτομα με θετικό οικογενειακό ιστορικό, στις γυναίκες, στους υπέρβαρους, σε ανθρώπους με χρόνια ορθοστασία στην εργασία τους καθώς και μετά από εγκυμοσύνη, ιδίως όταν αυτές είναι περισσότερες της μίας.