Η αορτή συνιστά τη μεγαλύτερη σε μέγεθος αρτηρία του ανθρώπινου σώματος, η οποία μεταφέρει το αίμα από την καρδιά σε διάφορα μέρη του σώματος. Κατά μέσο όρο, η διάμετρος της αορτής στην περιοχή του θώρακα (θωρακική αορτή) δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 28mm, ενώ στην περιοχή της κοιλιάς (κοιλιακή αορτή) θα πρέπει να ανέρχεται περίπου στα 20mm. Φυσιολογική θεωρείται η διάμετρος της κοιλιακής αορτής η οποία κυμαίνεται από 14 έως 25 mm. Ένα ανεύρυσμα δημιουργείται σε περίπτωση που η διάμετρος της αορτής υπερβεί τουλάχιστον κατά 1,5 φορά το μέσο φυσιολογικό μέγεθός της. Το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής μπορεί συχνά να εκδηλωθεί χωρίς καθόλου συμπτώματα. Μάλιστα, κατά κανόνα ανευρίσκεται τυχαία κατά τη διάρκεια εξετάσεων που διενεργούνται για άλλο λόγο. Ο επιπολασμός του ανευρύσματος κοιλιακής αορτής αυξάνεται με την ηλικία, ενώ η πάθηση εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες παρά στις γυναίκες.
Τι είναι το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής;
Το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής χαρακτηρίζεται από τη διεύρυνση της διαμέτρου της αορτής στο επίπεδο της κοιλιάς. Εμφανίζεται ως μια διόγκωση, συνήθως ομοιόμορφη και σπανιότερα με σακκοειδκή διαμόρφωση, η οποία σχηματίζεται σε ένα αποδυναμωμένο σημείο του αορτικού τοιχώματος στην κοιλιακή χώρα. Η πίεση που ασκεί το αίμα κάθε φορά που η καρδιά χτυπά στο αποδυναμωμένο τοίχωμα της αορτής ωθεί το ανεύρυσμα να διογκώνεται προοδευτικά τα επόμενα έτη. Αυτή η διόγκωση ενέχει σημαντικούς κινδύνους λόγω της πιθανότητας ρήξης του ανευρύσματος, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες για τη ζωή επιπλοκές.
Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής και συμπτώματα
Στις περισσότερες περιπτώσεις ένα ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής δεν προκαλεί συμπτώματα. Ωστόσο, καθώς αυτό μεγεθύνεται, μπορεί να εμφανιστούν τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Αίσθηση παλμών στην κοιλιά
- Πόνος στη μέση, λόγω πίεσης που ασκείται από το διογκούμενο ανεύρυσμα.
- Κοιλιακός πόνος, συνήθως βύθιος. Αν και επικεντρώνεται στην κοιλιά, μερικές φορές ενδέχεται να ακτινοβολεί προς την πλάτη.
- Γαστρεντερικά συμπτώματα, καθώς η συμπίεση των εντερικών δομών μπορεί να οδηγήσει σε ναυτία, έμετο ή αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου.
- Εμφάνιση στα κάτω άκρα και τα δάκτυλα περιοχών μπλε χρώματος που συνοδεύονται από πόνο. Αυτό συμβαίνει καθώς διαχέονται συντρίμματα αθηροθρομβωτικού υλικού από το ανεύρυσμα προς τα κάτω άκρα. Αυτό καλείται σύνδρομο κυανών δακτύλων.
Ένα ευμέγεθες ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής μπορεί να καταστεί απειλητικό για τη ζωή λόγω της πιθανότητας ρήξης του. Καθώς το ανεύρυσμα μεγαλώνει, η ακεραιότητα του αρτηριακού τοιχώματος διακυβεύεται, αυξάνοντας τον κίνδυνο ξαφνικής ρήξης, με αποτέλεσμα την ταχεία απώλεια αίματος. Ακόμη και αν η εσωτερική αυτή αιμορραγία αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε σοκ ή ακόμα και θάνατο.
Η ασυμπτωματική φύση των ανευρυσμάτων κοιλιακής αορτής συχνά καθυστερεί τη διάγνωση και την έγκαιρη θεραπεία, αυξάνοντας τον κίνδυνο μελλοντικής ρήξης.
Πώς αντιμετωπίζεται το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής και τα συμπτώματα που προκαλεί
Το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής και τα συμπτώματα που προκαλεί αντιμετωπίζεται ανάλογα με την έκταση της νόσου σε κάθε περίπτωση εξατομικευμένα. Ανευρύσματα με διάμετρο κάτω από 50mm συνήθως απαιτούν περιοδική παρακολούθηση με υπερηχογράφημα triplex ή αξονική τομογραφία για να διαπιστωθούν τυχόν μεταβολές στο μέγεθός τους. Απαραίτητες συστάσεις περιλαμβάνουν τη διακοπή του καπνίσματος και τη ρύθμιση της υπέρτασης με κατάλληλα φάρμακα.
Ωστόσο, σε περιπτώσεις ανευρυσμάτων με διάμετρο άνω των 50-55mm, λαγονίων ανευρυσμάτων άνω των 35χιλ., σακοειδών ανευρυσμάτων, ταχείας αύξησης της διαμέτρου του ανευρύσματος ή εμφάνισης συμπτωμάτων όπως έντονος πόνος, απαιτείται σύντομα επεμβατική αντιμετώπιση. Οι διαθέσιμες επεμβάσεις περιλαμβάνουν την παραδοσιακή ανοιχτή αντικατάσταση του ανευρύσματος και πλέον τα τελευταία έτη την τοποθέτηση ενδοαυλικού μοσχεύματος (ενδαγγειακή αντιμετώπιση). Η σύγχρονη αντιμετώπιση είναι η ενδαγγειακή και με τα τελευταίας γενιάς μοσχεύματα μπορούμε και διορθώνουμε την πλειονότητα των ανευρυσμάτων, προσφέροντας εξαιρετική ασφάλεια για τον ασθενή, ταχύτατη αποκατάσταση των καθημερινών δραστηριοτήτων του και τα καλύτερα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, σε σχέση με το ανοικτό χειρουργείο. Απαιτείται μια πλήρη μελέτη του κάθε ασθενούς με ειδική αξονική αγγειογραφία, ώστε να τοποθετηθεί το κατάλληλο ενδαγγειακό μόσχευμα με απόλυτα εξατομικευμένο τρόπο. Είναι ελάχιστοι σήμερα οι ασθενείς που θα χρειαστούν ανοικτή χειρουργική επέμβαση.
Ο Αγγειοχειρουργός στο Νέο Ηράκλειο Δρ. Ευάγγελος Νικολόπουλος διαθέτει πλήρη εξειδίκευση και μια εξαιρετικά σοβαρή ομάδα με στόχο την ενδαγγειακή αντιμετώπιση απλών, αλλά κυρίως πολύπλοκων ανευρυσμάτων κοιλιακής αορτής.